Via de nieuwe gratis applicatie Asap54 is het mogelijk kleding te identificeren door er slechts een foto van te maken. Shazam voor kleding, zo zou je het kunnen noemen. De gebruiker kan direct zien waar die leuke jas, dat schattige jurkje of die vette schoenen te koop zijn en kan deze direct via de betreffende webshop bestellen. Volgens de makers is de app ideaal voor mensen (vrouwen dus!) die op straat getriggerd worden door een bepaald kledingstuk, maar niet zo goed durven te vragen waar ze het kunnen kopen. De applicatie werkt onder andere met foto’s die gevonden worden via social media platforms zoals Instagram en Facebook. Om te achterhalen waar de betreffende kleding vandaan komt wordt de foto vergeleken met kleding uit databases van verschillende webshops. Wanneer het specifieke kledingstuk niet wordt gevonden, dan geeft de app kleding weer die er sterk op lijkt.
Vooral deze laatste punten zijn vanuit juridisch oogpunt interessant. Het lijkt wellicht vergezocht, maar bij mij roept deze app direct gevoelens op met betrekking tot privacy en merkenrecht. Maar, zijn deze gevoelens terecht?
Privacy
Het eerste punt dat een juridische noot verdient is dat de app gebruikt maakt van foto’s afkomstig van Instagram of Facebook. Mogen deze zonder toestemming gebruikt worden? Wanneer de app wordt gedownload – wat ik natuurlijk meteen heb gedaan – wordt er netjes toestemming gevraagd voor toegang tot je foto’s, maar je kunt alleen gebruik maken van de app als je inlogt met je Facebook of Instagram account. Wanneer je op je wall iemand voorbij ziet komen die een leuk kledingstuk draagt, kun je deze foto gebruiken en zien waar de kleding vandaan komt. Deze foto wordt vervolgens opgeslagen op je telefoon en verwerkt in de applicatie. Hiervoor heeft de betreffende fashionista geen toestemming verleend. Volgens artikel 1 Wbp is een persoonsgegeven ‘elk gegeven betreffende een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon’. Een foto van een persoon kan dus worden aangemerkt als een persoonsgegeven in de zin van de Wbp. Van een verwerking is vervolgens sprake bij ‘elke handeling of elk geheel van handelingen met betrekking tot persoonsgegevens’, hieronder valt in ieder geval het verzamelen, vastleggen, ordenen, bewaren en gebruiken van die persoonsgegevens. In de app zal vrijwel altijd sprake zijn van het verwerken van een pesoonsgegeven in de zin van de Wbp. Foto’s worden dan wel ‘gecropt’ zodat de focus op het kledingstuk komt te liggen, maar vervolgens wordt de complete foto verwerkt en opgeslagen in de app.
Daarbij komt dat de meeste mensen er niet van gediend zullen zijn dat er zomaar foto’s van hen gemaakt worden vanwege van de kleding die zij dragen. Het vragen van ‘gewone’ toestemming voor het maken van een foto ligt dus nog steeds voor de hand. Deze toestemming kan echter niet worden gekwalificeerd als een specifieke op informatie berustende wilsuiting in de zin van artikel 1 sub i Wbp.
Merkenrecht en vergelijkende reclame
Een ander punt van kritiek richt zich op het aanbieden van vergelijkbare kleding. Op basis van data afkomstig van webshops worden kledingstukken herkend. Dit betekent dat – net zoals bij AdWords – webshops ervoor zouden kunnen zorgen dat zij als eerste te zien zijn binnen de applicatie. Een voorbeeld: er wordt een foto gemaakt van kleding van een bekend merk, maar dit merk heeft zich niet bij de app aangesloten of heeft minder data gekoppeld aan de app. In dat geval worden er suggesties getoond voor vergelijkbare kledingstukken van andere merken. Net zoals bij AdWords zou dit kunnen leiden tot merkenrechtelijke kwesties. Het is immers relatief makkelijk om ‘aan te haken’ bij bekende kledingmerken (art. 2.20 lid 1 sub b BVIE). Ook kan de app gezien worden als een vorm van vergelijkende reclame, wat is toegestaan wanneer de reclame in ieder geval niet misleidend is, er geen verwarring wordt gewekt omtrent de herkomst, er geen oneerlijk voordeel wordt getrokken uit de bekendheid van een merk en er geen imitatie of namaakgoederen worden aangeboden (art. 13 RCC).
Ik denk echter dat het qua privacy en IE-rechtelijke kwesties zo’n vaart niet zal lopen. Ik heb Asap54 inmiddels gedownload en getest, maar van vergaande inbreuken lijkt vooralsnog geen sprake. Ik heb het nog niet aangedurfd foto’s te nemen van willekeurige vreemden. Wellicht is het op de vrouw af vragen waar zij haar kleding koopt, dus zo gek nog niet.
Auteur: Hanneke van Lith
