Google weet steeds meer over ons internetgedrag en overheden staan in de rij voor deze informatie. Zoekmachine-gigant Google heeft in de tweede helft van 2015 wereldwijd ruim 40.000 verzoeken gekregen van overheden en rechtbanken om gebruiksgegevens te overhandigen, zo blijkt uit het vandaag gepubliceerde transparantierapport van Google. Dat zijn zo’n 220 verzoeken per dag, een verdriedubbeling ten opzichte van 2009. In 64% van de gevallen ging Google daadwerkelijk akkoord met het verzoek, waarbij gegevens van in totaal 81.311 gebruikers zijn verstrekt.
Nederland was tussen juli en december 2015 goed voor 210 verzoeken, een stijging van 30% ten opzichte van de eerste helft van dat jaar. Dit aantal valt echter in het niet bij de dataverzoeken vanuit de Verenigde Staten (“VS”): maar liefst 12.523. Vermelding verdient dat dataverzoeken door inlichtingendiensten onder een geheimhoudingsverplichting vallen en niet zijn meegenomen in het rapport.
Volgens het rapport worden gebruikersgegevens alleen vrijwillig overhandigd wanneer het verzoek voldoet aan internationale normen, Amerikaanse wetgeving, het beleid van Google en de wet van het land dat het verzoek doet. Gegevens van Europese internetgebruikers worden opgeslagen binnen Europa, en dus is de Europese wetgeving van toepassing. Gelukkig maar, nu gebleken is dat het beschermingsniveau van persoonsgegevens in de VS te wensen over laat.
De Wbp en Richtlijn 95/46/EG gaan er in beginsel vanuit dat persoonsgegevens alleen verwerkt mogen worden met toestemming van degene op wie een persoonsgegeven betrekking heeft (de ‘betrokkene’), wat in geval van een dataverzoek veelal lastig zal zijn. Bewust anonieme internetgebruikers zullen er echter niet happig op zijn om hun identiteit te delen met de betreffende autoriteiten opdat zij kunnen optreden tegen zijn/haar onbetamelijke (internet)gedrag. Gelukkig heeft de wetgever hier iets op bedacht: indien het belang van de verzoeker om de gegevens te verkrijgen moet prevaleren boven de privacy van de betrokkene, is geen toestemming vereist.
Met dank aan Abel Ranzijn
